80. ROCZNICA PRZEŁAMANIA WAŁU POMORSKIEGO
Wzięli w niej udział: podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Stanisław Wziątek, zastępca szefa UdSKiOR Michał Syska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Stanisław Wziątek, wicewojewoda zachodniopomorski Dawid Krystek, marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz, delegacja Zarządu Głównego ZKRPiBWP – prezes płk Czesław Lewandowski, wiceprezes Krzysztof Rinas, sekretarz generalna Elżbieta Sadzyńska, skarbnik Józef Maliński, prezes Mazowieckiego ZW ZKRPiBWP płk Waldemar Baranowski, prezes Zachodniopomorskiego ZW ZKRPiBWP Henryk Krudos, członek Wielkopolskiego ZW ZKRPiBWP Roman Grzebel, przedstawiciel Koła ZKRPiBWP w Wałczu Janusz Zwoliński, przedstawiciele Koła Związku Sybiraków w Wałczu, parlamentarzyści, mieszkańcy. Obecna była córka gen. Wacława Szklarskiego, uczestnika walk na Wale Pomorskim, Maria Dubińska z mężem.
Kompanię Honorową wystawił 100 Batalion Łączności, a oprawę muzyczną zapewniła Orkiestra Wojskowa z Bydgoszczy pod batutą kapelmistrza mjr. Dominika Sierzputowskiego.
Dowódca uroczystości, kpt. Grzegorz Kędzierski złożył meldunek podsekretarzowi stanu w MON Stanisławowi Wziątkowi. Odegrano hymn państwowy. Po powitaniu zgromadzonych, zaproszeni goście wygłosili okolicznościowe przemówienia.
Minister Michał Syska podkreślił, że udział w uroczystości jest wyrazem hołdu składanego żołnierzom Wojska Polskiego, zdobywcom Wału Pomorskiego, ale również żołnierzom 1 Armii Polskiej, którzy rozpoczęli swój szlak od Lenino. Ich życiorysy doskonale odzwierciedlają trudną, skomplikowaną, często tragiczną historię naszego kraju. W szeregach 1 Armii Wojska Polskiego byli Sybiracy, dla których mundur Wojska Polskiego był przepustką, drogą ucieczki z nieludzkiej ziemi. W mundurach Wojska Polskiego o Kołobrzeg, o Berlin walczyli Powstańcy Warszawscy, żołnierze Armii Krajowej, a także ochotnicy i poborowi, którzy wstąpili do Wojska Polskiego na wyzwalanych terenach Rzeczpospolitej. Na tym szlaku bojowym 1 Armia Wojska Polskiego straciła ponad 66 000 żołnierzy.
Michał Syska podziękował burmistrzowi Wałcza Maciejowi Żebrowskiemu oraz samorządowcom województwa zachodniopomorskiego za pielęgnowanie pamięci o czynie zbrojnym 1 Armii WP.
Zabierając głos, prezes ZG ZKRPiBWP płk Czesław Lewandowski powiedział:
Szanowni Państwo, nasza obecność dziś na Cmentarzu Wojennym w Wałczu to hołd oddany Żołnierzom Polskim, którzy 80 lat temu walczyli i polegli na tej ziemi w krwawych bojach z armią niemiecką. Tym, którzy przełamali Wał Pomorski zagradzający drogę do Berlina. Droga żołnierzy 1 Armii WP była trudna i kręta, ale odwaga i zaangażowanie tak samo cenne jak tych co walczyli we Wrześniu 39, na partyzanckich szlakach, pod Narwikiem, o Anglię, pod Monte Cassino czy w Powstaniu Warszawskim. Naszym obowiązkiem jest o tym pamiętać. Pamiętać i oddawać hołd Żołnierzom za ich waleczność i bohaterstwo. Na tym cmentarzu spoczywa ponad 4 tysiące bohaterów. Ponad trzy razy więcej niż na cmentarzu II Korpusu gen. Andersa pod klasztorem na Monte Cassino. A nie jest to jedyna nekropolia wojenna na Pomorzu Zachodnim – krwawa, ale jakże symboliczna pamiątka z 1945 r. – sprzed 80 lat. Jestem tutaj wraz z liczną delegacją Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych i mówię te słowa w imieniu nielicznych już kombatantów II wojny światowej – jako Powstaniec Warszawski, były więzień obozu koncentracyjnego. Mówię w imieniu Związku Kombatantów, który zrzeszał większość weteranów – żołnierzy 1 i 2 Armii Wojska Polskiego. Jesteśmy tu w ich imieniu, dla nich, ale i dla przyszłych pokoleń. Patrząc na dzisiejsze uroczystości, odczuwam dumę i satysfakcję, że są z nami żołnierze i oficerowie WP, wysocy przedstawiciele MON i Urzędu ds. Kombatantów, policjanci, strażacy, przedstawiciele organizacji kombatanckich, wojskowych i proobronnych, są rodziny kombatantów, którzy tu walczyli oraz jakże liczni przedstawiciele władz państwowych i samorządowcy Pomorza Zachodniego – gospodarze tych ziem. Że są z nami harcerze i młodzież – bo na nich spoczywa honor i obowiązek pamięci po poległych. Dziękuję Wam za Waszą obecność. Stójcie w przyszłości na straży pamięci Żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego – Bohaterów walk na Wale Pomorskim – tak samo jak wszystkich innych Obrońców Rzeczypospolitej Polskiej.
Wieczna Chwała Bojownikom, Żołnierzom 1 Armii WP oraz wszystkim uczestnikom II wojny światowej!
Po przemówieniach, odbyła się ceremonia wręczenia odznaczeń.
Minister Syska, w imieniu szefa UdSKiOR, uhonorował Janusza Zwolińskiego Medalem “Pro Patria”, w uznaniu szczególnych zasług w kultywowaniu pamięci w walce o niepodległość Ojczyzny.
Płk Czesław Lewandowski uhonorował: Odznaką „Za Zasługi dla ZKRPiBWP” ministra Michała Syskę, Gwiazdą „Polska Niepodległa – 1918” – wiceministra Stanisława Wziątka, weterana walk o Wał Pomorski 98-letniego Józefa Kwiatkowskiego oraz Mirosława Borowskiego – organizatora wystaw historycznych.
Prezes Henryk Krudos wręczył pamiątkowe medale 80-lecia Czynu Zbrojnego 1 Armii Wojska Polskiego na Pomorzu Zachodnim, ustanowione przez Zachodniopomorski ZW ZKRPiBWP.
Po wspólnej modlitwie ekumenicznej duchownych różnych wyznań, kpt. Dariusz Gajewski odczytał Apel Pamięci. Oddano salwę honorową.
Uroczystość zwieńczyło złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod pomnikiem ku czci żołnierzy poległych o zdobycie Wału Pomorskiego.
Minister Michał Syska, delegacja ZG i Mazowieckiego ZW ZKRPiBWP złożyli wiązanki kwiatów przed pomnikiem upamiętniającym żołnierzy poległych w walkach o Podgaje oraz na Cmentarzu Wojennym w Złotowie, na którym spoczywa ok. 1000 polskich żołnierzy.
W ceremoniach uczestniczył starosta złotowski Patryk Wruk i członek Wielkopolskiego ZW ZKRPiBWP Roman Grzebel.
UdSKiOR zapewnił transport delegacjom z Warszawy.
Red.
