TREBLINKA

Deportowanych uśmiercano w specjalnie do tego celu wybudowanych komorach gazowych. Zginęło tu ponad 800 tys. ludzi. By zatrzeć ślady zbrodni, zwłoki palono. 2 sierpnia 1943 r. wybuchło w obozie zbrojne powstanie. Z 840 osób jedynie około 200. udało się wydostać z obozu. Końca wojny doczekało najwyżej stu. Po powstaniu obóz zaczęto likwidować, a w listopadzie 1943 r. rozebrano wszelkie obozowe zabudowania oraz instalacje.
Pod Honorowym Patronatem prezydenta m.st. Warszawy Rafała Trzaskowskiego, na terenie Muzeum Treblinka, przy Pomniku Centralnym, odbyły się 4 sierpnia uroczystości 82. rocznicy wybuchu buntu więźniów w niemieckim nazistowskim obozie zagłady Treblinka ich organizatorami byli: Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma i Muzeum Treblinka. Uświetnił je duet instrumentalny Andrzej Ciepieliński i Piotr Przedbora (klarnet i gitara), który wykonał wzruszającą „Pieśń obozu śmierci Treblinka”, skomponowaną przez byłego więźnia obozu.
Uczestników obchodów powitał dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego dr Michał Trębacz, zaznaczając, że będąc w tym miejscu kultywujemy pamięć o blisko milionie zamordowanych osób o których pamięć, tak jak pamięć o tym miejscu miała zniknąć na zawsze.

Do zgromadzonych przemówiła także Ada Willenberg, ocalała z Zagłady, wdowa po Samuelu Willenbergu, więźniu Obozu Zagłady w Treblince, której towarzyszyły: córka, wnuczka i prawnuczka. Podkreśliła, że Treblinka jest dla niej cmentarzem rodzinnym. Także tutaj zostali zamordowani jej najbliżsi. To tutaj przez 10 miesięcy przebywał jej mąż Samuel.
Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Tadeusz Deszkiewicz odczytał list Prezydenta RP Andrzeja Dudy, który m.in. podziękował w nim pracownikom Muzeum Treblinka za ogrom pracy włożony w upamiętnienie ofiar niemieckich zbrodni.
Wicemarszałek Senatu Maciej Żywno przekazał słowa listu Marszałek Senatu Małgorzaty Kidawy Błońskiej, która złożyła hołd bojownikom: W tym zrywie nie chodziło tylko o własne życie. Oni wiedzieli, jak nikłe mają szanse na ocalenie. Niezwyciężona była ich wola wyzwolenia się od cierpienia i pogardy, głodu i wycieńczenia.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Marta Cienkowska złożyła podziękowania marszałkowi województwa mazowieckiego Adamowi Struzikowi oraz Muzeum Treblinka za szczególną wrażliwość oraz troskę o to miejsce.
Ambasador Izraela w Polsce JE Jaakov Finkelstein mówił o sprzeciwie wobec fałszowania historii: Nawet teraz, w 2025 roku są nadal osoby publiczne, które negują agonię pomordowanych, które cierpią na pewnego rodzaju amnezję – to właśnie im mówimy – pamiętamy.
Głos zabierali również m.in.: Aldona Machnowska-Góra – zastępczyni prezydenta Warszawy, Sylwester Rytel-Adamik – radny powiatu sokołowskiego – odczytał list senatora Waldemara Kraski, a Zbigniew Czerkas – starosty powiatu sokołowskiego Adama Górala.
Po wystąpieniach gości nastąpiła modlitwa ekumeniczna, której przewodniczyli: Michael Schudrich – Naczelny Rabin Polski, Michał Jabłoński – proboszcz Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Warszawie  oraz Krzysztof Nagórny – wikary Parafii Rzymsko – Katolickiej w Prostyni. Modlitwie towarzyszył zespół muzyczny, który wykonał dwa utwory muzyczne o charakterze religijno- mistycznym.

Zwieńczeniem uroczystości było złożenie pod pomnikiem wieńców, wiązanek kwiatów oraz pamiątkowych kamieni. W imieniu Zarządu Głównego ZKRPiBWP kwiaty złoży delegacja w składzie: wiceprezes Krzysztof Rinas, sekretarz generalna Elżbieta Sadzyńska i skarbnik,  Sprawiedliwy wśród Narodów Świata – kpt. Józef Maliński, a Mazowieckiego Zarządu Wojewódzkiego ZKRPiBWP – Wanda Pyrzyńska i Danuta Świecińska.

Członkowie ZG ZKRPiBWPO spotkali się z dyrekcją Muzeum treblinka, dziękując za rozwijającą się współprace, szczególnie w zakresie przekazywania młodemu pokoleniu prawdy historycznej o tragicznych wydarzeniach z okresu II wojny światowej. Wicedyrektor Muzeum Iwona Wasilewska została uhonorowana odznaką „Za Zasługi dla ZKRPiBWP”.
E. Sadzyńska