DZIEL SIĘ PAMIĘCIĄ, BO ZNIKNIE

Przy pomniku „Żołnierzom II Obwodu AK Zgrupowania Żywiciel”, w obecności wojskowej asysty honorowej, odbył się apel pamięci.  Jacek Wiśnicki, zastępca prezydenta Warszawy, odczytał list prezydenta stolicy Rafała Trzaskowskiego. Kwiaty złożono również pod tablicą poświęconą Powstańcom z IV Batalionu OW PPS im. Jarosława Dąbrowskiego. W uroczystościach wziął udział prezes Koła ZKRPiBWP w Łomiankach, Krzysztof Terczyński.
28 lipca, w Domu Powstańców Warszawskich odbyło się spotkanie wspomnieniowe, na które przybyło 40 Powstańców, a wśród nich prezes ZG ZKRPiBWP płk Czesław Lewandowski.

W ramach obchodów rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, 29 lipca, w Muzeum Więzienia Pawiak upamiętniono 81. rocznicę likwidacji więzienia. W uroczystości wzięli udział m.in. członkowie ZG ZKRPiBWP – prezes płk Czesław Lewandowski, wiceprezes Krzysztof Rinas, sekretarz generalna Elżbieta Sadzyńska. zastępca szefa UdSKiOR Michał Syska.  Po modlitwie, w asyście honorowej żołnierzy WP złożono kwiaty pod Pomnikiem Drzewa Pawiackiego.

30 lipca, w Parku Wolności przy Muzeum Powstania Warszawskiego,  Powstańcy spotkali się z Prezydentem RP Andrzejem Dudą oraz prezydentem m.st. Warszawy Rafałem Trzaskowskim. Obecny był także zastępca szefa UdSKiOR Michał Syska. W spotkaniu uczestniczyła delegacja ZG ZKRPiBWP – prezes płk Czesław Lewandowski, wiceprezesi Krzysztof Rinas i Zbigniew Gołąbek oraz sekretarz generalna Elżbieta Sadzyńska – oraz ZO ZKRPiBWP w Przemyślu, z prezesem Zdzisławem Kilonem na czele. Zebranych przywitał dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski.
Prezydent RP Andrzej Duda skierował do Powstańców słowa: Przychodzicie dzisiaj tu przede wszystkim po to, aby oddać hołd i pamięć tym, którzy zginęli w czasie Powstania, którzy nie przeżyli tego starcia o wolność i są upamiętnieni na Murze Pamięci…Ale przychodzicie także po to, aby dać po raz kolejny swoją obecnością i swoim głosem świadectwo młodym – że warto o Polskę walczyć…  Niesiecie w sobie to przesłanie przez kolejne 81 lat dla nas, motywując nas, budując i zobowiązując.
Głos zabrali również Powstańcy: por. Janusz Maksymowicz, wiceprezes ZG Związku Powstańców Warszawy, i kpt. Janusz Komorowski, prezes ZG ŚZŻAK. 

W przeddzień 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, 31 lipca, na Cmentarzu Bródnowskim, z inicjatywy ministra Michała Syski i Klubu Lewicy, oddano hołd żołnierzom-socjalistom z PPS poległym w Powstaniu Warszawskim i spoczywającym w kwaterze powstańczej. Powstańcy z  rodowodem innym niż ci z głównego nurtu przez wiele lat pozostawali w zapomnieniu. ZKRPiBWP w pełni poparł pomysł ich godnego upamiętnienia. Patronem i gościem honorowym  uroczystości był Powstaniec Warszawski – prezes ZG ZKRPiBWP płk Czesław Lewandowski. Wzięli w niej udział również: senatorowie i posłowie Lewicy, z wicemarszałkiem Sejmu Włodzimierzem Czarzastym na czele, przedstawiciele resortów, m.in. Stanisław Wziątek (MON) i Sebastian Gajewski (MRPiPS), organizacji, w tym PPS, z historycznym sztandarem,  i Unii Pracy, z wiceprzewodniczącym dr. Piotrem Gorukiem-Górskim. Okolicznościowe przemówienia wygłosili: minister Michał Syska i Wojciech Konieczny – senator, wiceminister zdrowia, przewodniczący Rady Naczelnej PPS.
Wieczorem odbyła się uroczystość przy  Pomniku Powstania Warszawskiego. Polowej mszy św., w intencji Ojczyzny, Powstańców Warszawskich i mieszkańców stolicy, przewodniczył biskup polowy WP Wiesław Lechowicz. Następnie został odczytany uroczysty Apel Pamięci, w którym wymieniono nie tylko Powstańców, ale także  osoby, które „przez dziesiątki powojennych lat nie szczędziły wysiłków, by pamięć o powstańczym zrywie nie uległa zatarciu”. Zwracając się do Powstańców, Prezydent RP Andrzej Duda powiedział: Dziękuję za to, że nauczyliście nas tego, jakiej ceny ta Polska jest warta. Niech ta lekcja będzie wielką lekcją historii dla Polaków po wsze czasy.
1 sierpnia Warszawa oddała hołd Bohaterom w 81. rocznicę wybuchu Powstania.

Na Targówku uczczono pamięć Bohaterów przy pomniku Reduty Bródnowskiej, stojącym w miejscu, gdzie 1 sierpnia 1944 r. Powstańcy stoczyli najcięższe walki.  Okolicznościowe przemówienia wygłosili: płk Czesław Lewandowski, Dorota Kozielska – I zastępczyni burmistrza Dzielnicy Targówek, i Witold Harasim – radny Dzielnicy Targówek, zastępca przewodniczącego Rady Seniorów Dzielnicy Targówek. 

Na Ochocie złożono kwiaty pod tablicą upamiętniającą podpisanie przez płk. Antoniego Chruściela ps. „Monter” rozkazu rozpoczęcia Powstania Warszawskiego, umieszczoną na budynku, w którym  mieściła się konspiracyjna kwatera sztabu dowódcy Okręgu Warszawskiego AK. W uroczystości ZKRPiBWP reprezentowali: Elżbieta Sadzyńska, Józef Maliński i Jan Witkowski.

Na Mokotowie,  przy pomniku „Mokotów Walczący 1944”  w Parku gen. Gustawa Orlicz-Dreszera złożono hołd Powstańcom i ludności cywilnej tej największej warszawskiej dzielnicy. Wystawiony został posterunek honorowy i podniesiono flagę państwową. Na pomniku odsłonięto odznakę Pułku AK „Baszta”. W krótkich przemówieniach przypomniano bohaterstwo żołnierzy AK i mieszkańców Mokotowa.  Następnie odbył się „Marsz Mokotowa”, w czasie którego złożono kwiaty pod tablicą upamiętniającą żołnierzy Pułku AK „Baszta” oraz pod Obeliskiem Pamięci Żołnierzy AK – 119  Powstańców Mokotowa zamordowanych przez hitlerowców we wrześniu 1944 r.  
ZKRPiBWP reprezentowali:  wiceprezes ZG Krzysztof Rinas, były wiceburmistrz Dzielnicy Mokotów, oraz  członkowie Zarządu Koła Warszawa Mokotów i Wilanów: Jerzy Leśniak,  płk Jerzy Rutka, Stanisław Sikorski.
O godz. 17:00 w Warszawie zawyły syreny.  Na minutę zatrzymały się pojazdy komunikacji miejskiej: autobusy, tramwaje, metro. Na placu Zamkowym mieszkańcy utworzyli ogromny znak Polski Walczącej.
Zgromadzeni przed pomnikiem Gloria Victis na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach – Powstańcy Warszawscy, Prezydent RP Andrzej Duda, marszałkini Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska, wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, minister Michał Syska, prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, mieszkańcy stolicy – oddali hołd Powstańcom. Odśpiewano hymn państwowy i odegrano   hejnał warszawski. Biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz odmówił modlitwę w intencji poległych Powstańców. Oddano salwę honorową, po której złożono wieńce. 
Następnie uroczystości przeniosły się na Cmentarz Powstańców Warszawy. Do zgromadzonych pod pomnikiem „Polegli – Niepokonani” zwróciła się Wanda Traczyk-Stawska:  Pamiętajcie o nas, kiedy odejdziemy…I pamiętajcie o co walczyliśmy…Ta pamięć to nasza siła. 
Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski podziękował Powstańcom: Przez wszystkie te lata jesteście nie tylko nauczycielami historii, ale też nauczycielami życia. Ekumeniczna modlitwa za zmarłych i złożenie pod pomnikiem wieńców zakończyły uroczystość.

Tuż po godz. 17.00 oddano hołd Powstańcom na Pradze-Północ, na skwerze im. płk. Antoniego Żurowskiego – komendanta  Obwodu VI  Praga AK. Okolicznościowe przemówienie wygłosił płk Czesław Lewandowski.
Zwieńczeniem obchodów rocznicowych była uroczystość na Kopcu Powstania Warszawskiego w Parku Akcji „Burza”. O godz. 21.00, po podniesieniu flagi państwowej, zapłonął symboliczny „Ogień pamięci” przyniesiony przez „Sztafetę Pokoleń” z Grobu Nieznanego Żołnierza i włączona została na 63 dni iluminacja pomnika. Zabierając głos, burmistrz Dzielnicy Mokotów Rafał Miastowski powiedział m.in.: Naszym obowiązkiem, obowiązkiem tych, którzy żyją dziś w wolnej Polsce, jest pamiętać i dziękować bohaterom tamtego sierpnia za to, że walczyli nie tylko o siebie.
Uczestniczka Powstania, Barbara Tokarska „Jola”, która dzień wcześniej świętowała 100. urodziny, podkreśliła: Nie czuliśmy się i myślę, że mogę w imieniu wszystkich powiedzieć, że nie czujemy się bohaterami. Myśmy po prostu szli do walki, bo tak trzeba było. 
Jacek Wiśnicki odczytał list Rafała Trzaskowskiego: Kopiec, usypany z gruzów powojennej Warszawy, to świadectwo zbiorowego wysiłku, który łączy to, co zostało zniszczone, z tym, co można zbudować na nowo…Obchodząc 81. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, nie tylko oddajemy hołd tym, którzy polegli, ale też pochylamy się nad tym, co udało się ocalić – nie tylko z zabudowy, ale przede wszystkim z ducha miasta.
Red., Krzysztof Rinas
Fot.: Rafał Motyl, Olga Woszczek/UdSKiOR, Jakub Pietrzak/UdSKiOR, Krzysztof Rinas