Wszystko zaczęło się w lecie 1943 r. w Sielcach nad Oką. Powstała wówczas, licząca niewiele ponad 12 tys. żołnierzy, 1 Polska Dywizja Piechoty im. T. Kościuszki. Dowództwo Dywizji objął płk dypl. Zygmunt Berling, a nadzór polityczny sprawował nad nią Związek Patriotów Polskich.
10 lipca br. szef UdSKiOR Lech Parell powołał nową Radę do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W jej skład weszło 14 przedstawicieli środowisk kombatanckich.
Rozkaz o rozpoczęciu akcji „Burza”, czyli zbrojnego powstania lub wzmożonej działalności dywersyjnej przeciwko niemieckiemu okupantowi, wydał 20 listopada 1943 r. Tadeusz Komorowski „Bór”. Zakładała ona zajmowanie obszarów Polski w jej granicach z 1939 r. przez żołnierzy Armii Krajowej w walce z ustępującymi przed zbliżającą się Armią Czerwoną Niemcami. Głównym celem było występowanie wobec władz sowieckich w roli gospodarza oswobodzonych terenów.
2 lipca, w Ministerstwie Obrony Narodowej, na zaproszenie wiceministra Stanisława Wziątka gościła delegacja Zarządu Głównego ZKRPiBWP – prezes płk Czesław Lewandowski i wiceprezes mec. Krzysztof Rinas.
Nam wypadło przejąć spadek krwawy,
podnieść broń co z martwych rąk wypadła
i zapomnieć o sobie dla Sprawy
w ciemną noc co na kraju osiadła…
Weźcie od nas pałeczkę sztafety.
Niech was wiedzie ten sam Orzeł Biały
do tej samej od wieków już mety
dla Jej dobra, dla Jej wiecznej chwały.
Zbigniew Kabata „Sztafeta”
14 czerwca, w Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady, członkowie Zarządu Głównego ZKRPiBWP wzięli udział w uroczystościach w Muzeum Treblinka, dokumentującym historię dwóch niemieckich nazistowskich obozów: obozu pracy Treblinka I i obozu zagłady Treblinka II.
20 czerwca odbyło się pierwsze w bieżącym roku posiedzenie Zarządu Głównego, dotyczące w większości aktualnych spraw organizacyjnych. Uczestniczyli w nim członkowie ZG, prezesi Zarządów Wojewódzkich i Okręgowych, prezes Głównej Komisji Rewizyjnej Bogdan Klimecki oraz członkowie Głównego Sądu Koleżeńskiego. Obrady, w oparciu o przyjęty jednogłośnie porządek, prowadził prezes Zarządu Głównego płk dr Czesław Lewandowski.
Szczegółowa informacja w lipcowym numerze „Polsce Wierni”.
12 czerwca br. prezes Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych wraz z szefem Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zorganizowali na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach oraz w Muzeum Więziennym Pawiak w Warszawie uroczystości upamiętniające ofiary nazistowskiego terroru.
W Domu Żołnierza, 11 czerwca, odbyło się posiedzenie plenarne Wielkopolskiego ZW ZKRPIBWP. Wzięli w nim udział: Elżbieta Sadzyńska, sekretarz generalna ZG Związku, Krzysztof Rinas, dyrektor Biura ZG, członkowie WZW, prezesi Kół zrzeszonych w WZW.
W lipcu 2002 r., prezes IPN prof. Leon Kieres ustanowił nagrodę „Kustosz Pamięci Narodowej”, przyznawaną rokrocznie za upamiętnianie przeszłości Narodu Polskiego w latach 1939-1989.Nagroda ma charakter honorowy, a jej laureaci otrzymują tytuł „Kustosza Pamięci Narodowej”.
